NGC2360 : Caroline's Cluster

 

ในยุคที่ชาลล์ แมสซายเออร์จัดทำแมสซายเออร์แคตตาลอคอยู่ในฝรั่งเศส ทางฝั่งอังกฤษก็มีวิลเลี่ยมและแคโรไลน์ เฮอร์เชล สองพี่น้องชาวอังกฤษเชื้อชาติเยอรมัน ทั้งสองสำรวจท้องฟ้าและจัดทำรายการที่เรียกว่า “Catalogue of Naebula and Cluster of Stars” ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1786 มีทั้งหมด 1,000 ตัว

ในปี 1810 วัตถุใน Catalogue of Nebula and Cluster of Stars ก็เพิ่มเป็น 2,500 ตัว และยังไม่จบแค่นี้ งานชิ้นนี้ได้รับการส่งผ่านไปยังจอห์น เฮอร์เชลลูกชายชองวิลเลี่ยม ในปี 1864 จอห์น เฮอร์เชล ตีพิมพ์รายการ “General Catalogue of Naebula and Cluster of Stars” ที่มีรายการวัตถุทั้งหมด 5,079 ตัว

ต่อมาอีกยี่สิบปี จอห์นดรายเยอร์ รวบรวมรายการวัตถุจากครอบครัวเฮอร์เชลและจากแหล่งอื่นเข้าด้วยกัน แล้วตีพิมพ์อีกครั้งในปี 1888 เรียกว่า “New General Catalogue” มีทั้งหมด 7,840 ตัว ซึ่งก็คือรายการวัตถุบนท้องฟ้า “NGC” ที่เราใช้กันอยู่ทุกวันนี้นี่เอง

เกริ่นมายาวเพื่อจะบอกว่า แคโรไลน์ เฮอร์เชล เป็นใครและสำคัญอย่างไรต่อโลกดาราศาสตร์ ออบเจคแรกที่เธอพบด้วยตัวเองก็คือ NGC2360 ในปี 1783 ด้วยกล้องดูดาวแบบสะท้อนแสง 4.2” ที่วิลเลี่ยมทำให้ เธอเขียนไว้ในบันทึกว่า

“Following γ Canis Majoris, very faint Nebula”

ผมได้ดู NGC2360 เมื่อกลางเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมาจากบ้านที่บางพลี ด้วย Borg 101ED f6.4 หน้ากล้อง 101 มม หรือ 4 นิ้วพอจะมองเห็นจางๆ ที่กำลังขยาย 85 เท่า

แต่ง่ายกว่ามากเมื่อดูจากกล้องแบบผสมหน้ากล้อง 8.25นิ้ว ที่กำลังขยาย 140 เท่าในกระจุกมีดาวราว 10-20ดวง จากที่เห็นมีแขนสามแขนยืดยาวออกมาทางทิศเหนือ ทำให้คิดถึงหนวดปลาหมึก

มีข้อมูลว่ากล้องดูดาวขนาด 8” แบบที่ผมดูจะเห็นดาวในกระจุกราว 50 ดวง หากฟ้ามืดพอ

กระจุกดาว NGC2360 ประกอบด้วยดาวสว่างแมกนิจูด 10-13 ราว 100 ดวง ดาวหนาแน่นทางฝั่งตะวันตกมากกว่าฝั่งตะวันออก ทำให้มองหาขอบเขตของกระจุกดาวได้ยาก

เรื่องของกล้องดูดาวที่แคโรไลน์ใช้ก็น่าสนใจ โทนี่ เฟลนเดอร์เขียนไว้ในบทความ In Caroline Herschel’s Footsteps ตีพิมพ์ใน Sky&Telescope เมื่อปี 2007 ว่า กล้องดูดาวที่เธอใช้ในปัจจุบันคุณภาพเทียบได้กับกล้องดูดาวหักเหแสง 80มม f6 ที่ใช้เลนส์ตา Possl ขนาด 20 กับ 16 มม พอดี

ใครมีกล้องดูดาวขนาดนี้อยู่น่าลองตามรอยแคโรไลน์ เปรียบเทียบสิ่งที่เห็นกับคำบรรยายของเธอ ผมเชื่อว่าสำหรับ NGC2360 ถ้าดูด้วยกล้องขนาด 80มม ที่กำลังขยายต่ำ หากไกลแสงจากเมืองสักหน่อยคุณจะเห็นภาพที่แคโรไลน์บรรยายไว้เมื่อ 238 ปีก่อนแน่นอน

ข้อมูลพื้นฐาน 

Name: Caroline’s Cluster 
Catalog Number: NGC2360 
Type: Open Cluster 
Visual Magnitude: 7.19 
Dimension: 13 arcmin 
Constellation: Canis Major 
Distance: 3700ly 

Coordinates: 
R.A. 7h 18m 39.75s 
Dec. -15° 40’ 17.1” 

อ้างอิง, อ่านเพิ่มเติม 
https://skyandtelescope.org/observing/in-caroline-herschels-footsteps/ 
https://mgronline.com/science/detail/9560000065450 
https://astronomy.com/magazine/2018/08/an-ngc-primer