เสียงเรียกจากหมาน้อย

  

ภาพสเก็ทช์จากกล้องแบบผสม 8" Mewlon210 ที่ 284x
แถบแสงสว่างที่พาดผ่านเกิดจากสายไฟฟ้าบังพอดี

“ห่างกัน 10 อาร์คเซคั่น กว้างขนาดขับรถบรรทุกผ่านได้เลย ฮ่าฮ่า” เพื่อนส่งข่าวมาในแชท 

ผมเคยดู “The Pup” หรือ Sirius B และไม่เคยสำเร็จสักครั้ง ครั้งนี้เพื่อนทำสำเร็จ ผมก็ขอลองอีกรอบ

ซิริอัสดาวประธานในกลุ่มดาวหมาใหญ่ ดาวสีฟ้าที่สว่างที่สุดบนฟ้า ใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ 1.75 เท่า สว่างกว่า 26 เท่า มีคู่เป็นดาวแคระขาวที่จางกว่าดวงอาทิตย์ 360 เท่า มีขนาดเล็กกว่าโลกราว 650 กิโลเมตร

ความสว่างที่ต่างกันมากถึง 10,000 เท่านี่เอง ทำให้ ซิริอัสบีหรือ The Pup เป็นความท้าทายของนักดูดาวมาทุกยุคทุกสมัย คิดค้น ทดลอง หลากหลายวิธีเพื่อให้เห็นด้วยตาตัวเอง

ซิริอัสเอ สว่าง -1.46 ส่วน “หมาน้อย” หรือ “The pup” สว่าง 8.4 ความสว่างของ the pup ที่มองเห็นได้สบายๆจากกล้องดูดาวทั่วไป กลับจมหายไปในโดมแสงของ “Dog Star” 

วงโคจรของซิริอัสบีรอบซิริอัสเอเป็นวงรี และกำลังจะใกล้ตำแหน่งที่ห่างกันมากที่สุดในปีสองปีนี้ ทำให้เป็นจังหวะที่จะดู The Pup ได้ง่ายที่สุดในรอบ 50 ปีทีเดียว

ตอนนี้ทั้งคู่ห่างกัน 11.3 อาร์คเซคั่น สำหรับดาวคู่แล้วกว้างเหมือนซอยกว้างๆทีเดียว รถบรรทุกวิ่งผ่านได้แบบเพื่อนบอกมาจริงๆ

การสังเกตแนะนำให้ใช้กำลังขยายช่วง 200-300 เท่าครับ มีรายงานว่ามองเห็นได้จากกล้องหักเหแสงขนาด 80มมด้วยนะ ผมว่าเลนส์อาจจะต้องดีๆหน่อย

คาบวงโคจรของซิริอัสบีรอบซิริอัสเอ ห่างกันที่สุดราวปี 2023
Credit Catching the Light by Jerry Lodriguss

ก่อนที่จะดูซิริอัสบี ลองทดสอบด้วยไรเจลก่อนก็จะดี เพื่อเป็นแนวทางสำหรับการมองหา “ซิริอัสบี” ไรเจลเป็นดาวคู่ที่มีความแตกต่างของความสว่างมากเหมือนกัน เราจะเห็น ไรเจลบี เป็นเหมือนจุดเล็กๆน่ารักอยู่ข้างดาวหลัก

ไรเจลเอ-บีมีระยะห่างที่ 9.4 อาร์คมินิต แคบกว่า 11.3 ของซิริอัสเสียอีก แต่ก็สามารถมองเห็นเป็นสองดวงได้สบายเพราะไรเจลเอไม่ได้สว่างมากเหมือนซิริอัส

ทางตะวันตกเฉียงใต้ราวๆ 6 อาร์คมินิตของซิริอัส มีดาวจางดวงหนึ่งสว่างเท่าซิริอัสบี นำไปใช้เปรียบเทียบความสว่างได้ จะเห็นว่าเวลาอยู่เดี่ยวๆกับอยู่ใต้ร่มเงาความสว่างของผู้อื่นต่างกันขนาดไหน

คืนแรกผมดูจาก Borg101ED ซิริอัสสว่างมากที่ 170x แสงฟุ้งกับแอรี่ดิสก์รอบดาวเต้นไปมาตลอดเวลา

เวลาที่ไม่ได้ตั้งใจมอง ผมเห็นจุดแสงจางๆทางทิศตะวันตกของซิริอัส เหมือนผีที่เดี๋ยวมาเดี๋ยวไป บางครั้งก็ดูเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของแอรี่ดิสก์ที่เป็นวงกลมซ้อนซิริอัส

เรียกว่าถ้าไม่สังเกตให้ดีก็ไม่รู้แน่

เพื่อยืนยันว่าไม่ได้ตาฝาดหรือคิดไปเอง คืนต่อมาผมลองใช้มิวล่อน 210 กล้องแบบผสมขนาด 8” ที่ 280x ซิริอัสยิ่งสว่างจนแสบตา ส่วนซิริอัสบี มองเห็นอยู่ข้างๆ ที่ตำแหน่งเดิม สว่างจนแม้หลุดโฟกัสก็ยังเห็นด้วยการมองเหลือบ

ดูง่ายกว่า Borg มาก

ได้เห็นซิริอุสบีด้วยตาตัวเองสักที จบภารกิจไปอีกอย่าง...

ปล. ผมพบว่าหากใช้ Poralize ฟิลเตอร์จะช่วยดูซิริอัสบีได้ง่ายขึ้นครับ

คลิกภาพเพื่อขยาย

ข้อมูลทั่วไป 

Name: Sirius, Dog Star, The Pup 
Catalog number: Alpha Canis Majoris 
Type: Double Star 
Constellation: Canis Major
Visual Magnitude: -1.44, +8.50 
Seperation: 11.2” at 66.2° 
Distance: 8.58 ly 

Coordinates 
R.A. 6h 46m 4.73s 
Dec. -16° 44’ 18.0”