Len Flair

 

     การสำรวจที่น่าสนใจจากกล้องฮับเบิลนี้ แสดงกาแลคซีที่ถูกขยายด้วยเลนส์ความโน้มถ่วงแห่งหนึ่งโดยมีชื่อยาวๆ SGAS J143845+145407 เลนส์ความโน้มถ่วงเป็นผลให้เกิดภาพกาแลคซีเหมือนภาพในกระจกที่ใจกลางภาพนี้ สร้างเป็นชิ้นงามที่สวยงามจับตา

     ปรากฏการณ์เลนส์ความโน้มถ่วง(gravitational lensing) เกิดขึ้นเมื่อวัตถุมวลสูงเช่น กระจุกกาแลคซี ทำให้กาลอวกาศเกิดการบิดโค้ง เส้นทางเดินของแสงที่เกิดขึ้นใกล้วัตถุจึงเหมือนเลี้ยวเบนได้ ราวกับมันทำหน้าที่เหมือนเลนส์ วัตถุที่ทำให้แสงเลี้ยวเบน จะเรียกว่า วัตถุที่เป็นเลนส์(gravitational lens) และวัตถุที่พื้นหลังที่(แสง) ถูกบิดเบือนก็เรียกว่า วัตถุที่เกิดปรากฏการณ์เลนส์(lensed) เลนส์ความโน้มถ่วงอาจเป็นผลให้เกิดภาพซ้ำ(multiple images) จากกาแลคซีเดิม ดังที่เห็นในภาพนี้ หรือกับวัตถุที่พื้นหลังให้ปรากฏเป็นวงโค้ง(arc) เบี้ยวๆ หรือกระทั่งวงแหวน(ring) ผลสำคัญอีกประการของการเกิดเลนส์นี้ก็คือ การขยายแสง(magnify) ช่วยให้นักดาราศาสตร์ได้สำรวจวัตถุที่ปกติน่าจะอยู่ห่างไกลเกินไป หรือสลัวเกินกว่าจะเห็นได้

     กล้องฮับเบิลมีพันธกิจพิเศษในการตรวจจับกาแลคซีที่เกิดปรากฏการณ์เลนส์ ความไวและสายตาที่แจ่มแจ๋วของกล้องช่วยให้มันได้มองเห็นเลนส์ความโน้มถ่วงสลัวและห่างไกล ซึ่งไม่สามารถตรวจจับได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ภาคพื้นดิน เนื่องจากชั้นบรรยากาศของโลกทำให้ภาพเบลอ ฮับเบิลจึงเป็นกล้องโทรทรรศน์ตัวแรกที่เปิดเผยรายละเอียดภายในภาพกาแลคซีที่ถูกบิดและขยายด้วยเลนส์ และยังสามารถถ่ายภาพทั้งรูปร่างและโครงสร้างภายในกาแลคซีนั้นๆ ได้

      กาแลคซีที่ถูกบิดขยายด้วยเลนส์ที่พิเศษมากแห่งนี้ มาจากการสำรวจของกล้องฮับเบิลชุดหนึ่งซึ่งใช้ประโยชน์จากการเกิดเลนส์ความโน้มถ่วงเพื่อเจาะหากาแลคซีในเอกภพยุคต้น การเกิดเลนส์เผยให้เห็นรายละเอียดของกาแลคซีที่ห่างไกลซึ่งไม่น่าจะได้เห็น และช่วยให้นักดาราศาสตร์ได้ตรวจสอบการก่อตัวดาวในกาแลคซียุคต้นเหล่านี้ ซึ่งจะให้แง่มุมแก่นักวิทยาศาสตร์ว่าวิวัฒนาการโดยรวมของกาแลคซี เป็นอย่างไร

 

แหล่งข่าว esahubble.org : lens flair