ฺBernardinelli-Bernstein: ดาวหางที่มีขนาดใหญ่ที่สุดอย่างเป็นทางการ

 

ภาพจากศิลปินแสดงดาวหางบีบี(Bernardinelli-Bernstein) ซึ่งถูกพบตั้งแต่ที่มันอยู่เลยวงโคจรยูเรนัสออกไปอีก นิวเคลียสของมันมีเส้นผ่าศูนย์กลางราว 100 กิโลเมตร

     ดาวหางดวงหนึ่งซึ่งเพิ่งจำแนกได้ในปี 2021 นั้นได้ชื่อว่าเป็นดาวหางที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยพบมาอย่างเป็นทางการ บันทึกใหม่ ซึ่งรายงานบนเวบไซท์ก่อนตีพิมพ์ arXiv และเผยแพร่ในวารสาร Astronomy & Astrophysics Letters ทำให้ดาวหางเฮลล์-บอพพ์(Hale-Bopp) ตกจากบัลลังก์

      ดาวหางเฮลล์-บอพพ์ ถูกพบในปี 1995 และเริ่มปรากฏเห็นได้ด้วยตาเปล่าในปี 1996 มันมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 74 กิโลเมตร ส่วนดาวหางเบอร์นาร์ดิเนลลี-เบิร์นสไตน์(Bernardinelli-Bernstein) หรือ 2014 UN271 คำนวณได้ว่ามีเส้นผ่าศูนย์กลาง 137 กิโลเมตร ดาวหางเบอร์นาร์ดิเนลลี-เบิร์นสไตน์ ได้ชื่อตามผู้ค้นพบ Gary Bernstein นักเอกภพวิทยาจากมหาวิทยาลัยเพนน์ซิลวาเนีย และ Pedro Bernardinelli นักวิจัยหลังปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยวอชิงตัน ซึ่งพบดาวหางในชุดข้อมูลจากการสำรวจพลังงานมืด ภาพแสดงดาวหางย้อนกลับไปได้ถึงปี 2014 ซึ่งเป็นเหตุผลที่มีปีที่ค้นพบอยู่ในชื่อทางวิทยาศาสตร์อย่างเป็นทางการของดาวหาง ทั้งคู่สังเกตเห็นจุดขนาดเล็กนี้เคลื่อนที่เมื่อพวกเขาศึกษาภาพจากปีต่อๆ มา

     ในช่วงเวลาดังนั้น ดาวหางยังอยู่ห่างไกลเกินกว่าที่นักวิจัยจะประเมินขนาดได้อย่างน่าเชื่อถือ แต่พวกเขาก็บอกว่ามันน่าจะค่อนข้างใหญ่ ดาวหางดวงนี้เดินทางมาจากเมฆออร์ต(Oort Cloud) ซึ่งเป็นกลุ่มก้อนน้ำแข็งและหินที่ล่องลอยอยู่ที่ขอบของระบบสุริยะ วงโคจรของดาวหางนำมันออกไปไกลถึงหนึ่งปีแสงจากดวงอาทิตย์ และใช้เวลา 5.5 ล้านปีเพื่อโคจรครบรอบ ขณะนี้ ดาวหางกำลังวิ่งเข้ามาภายในระบบสุริยะ มันจะเข้าใกล้โลกมากที่สุดในปี 2031 แต่ก็ไม่ได้ใกล้มากนัก โดยตำแหน่งที่เข้าใกล้มากที่สุดก็ยังอยู่เลยวงโคจรดาวเสาร์ออกไป

ภาพจาก Dark Energy Survey ที่ค้นพบดาวหางดวงใหญ่นี้ ถ่ายเมื่อเดือนตุลาคม 2017 เมื่อดาวหางอยู่ที่ระยะทางราว 25 AU

     งานวิจัยนี้ซึ่งนำทีมโดย Emmanuel Lellouch นักดาราศาสตร์ที่หอสังเกตการณ์แห่งปารีส และใช้ข้อมูลจาก ALMA ในชิลีซึ่งได้ในเดือนสิงหาคม 2021 เมื่อดาวหางอยู่ห่างออกไป 19.6 เท่าระยะทางจากโลกถึงดวงอาทิตย์(หรือ 19.6 AU) นักวิจัยได้ศึกษาการเปล่งคลื่นไมโครเวฟที่มาจากก้อนดาวหาง จากแสงที่สะท้อนออกมาในช่วงความยาวคลื่นเหล่านี้ ทีมก็สามารถระบุขนาดของดาวหางได้ ซึ่งเป็นระยะห่างที่มากที่สุดเท่าที่เคยทำการตรวจสอบลักษณะนี้มา

      เป็นที่น่าตื่นเต้นที่ได้ทำการตรวจสอบในขณะที่ดาวหางยังอยู่ห่างไกลอย่างมาก นักวิจัยเขียนไว้ เนื่องจากดาวหางบีบีน่าจะมีขนาดเล็กลงเรื่อยๆ เมื่อมันเดินทางเข้าใกล้โลกมากขึ้น เมื่อดาวหางเข้าใกล้ดวงอาทิตย์มากกว่านี้ หางที่เป็นฝุ่นและก๊าซจะขยายตัวออก ส่วนนิวเคลียสของดาวหางจะระเหิดและมีขนาดเล็กลง

      จะมองไม่เห็นดาวหางบีบีนี้ด้วยตาเปล่า เหมือนอย่างเฮลล์-บอพพ์ในช่วงที่เข้าใกล้มากที่สุด แต่นักวิทยาศาสตร์ก็คาดว่าจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับวัตถุจากเมฆออร์ตได้ไม่น้อย จากผู้มาเยี่ยมเยือนดวงนี้ กล้องขนาดใหญ่อย่าง ALMA จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ได้เรียนรู้มากขึ้นเกี่ยวกับองค์ประกอบเคมีของดาวหาง Lellouch และเพื่อนร่วมงานของเขาเขียนไว้ ซึ่งน่าจะทราบเกี่ยวกับอุณหภูมิ, การหมุนรอบตัวและรูปร่างของดาวหางในอีกไม่นานนี้

 

แหล่งข่าว space.com : largest comet ever observed bumps Hale-Bopp from pedestal