NGC6960 & NGC6995 : Veil Nebula

 

กลางเดือนพฤศจิกายนปี 2009 ที่ภูสวนทราย ฟ้ามืดสนิทแม้จะเพิ่งทุ่มครึ่ง ดาวสว่างเต็มฟ้า ทางช้างเผือกสว่างพาดข้ามฟ้า กล่มดาวเปก้าซัสอยู่กลางศรีษะ กลุ่มดาวหงส์ตะแคงข้างอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือ ประมาณ 8000 ปีก่อนบริเวณปีกทางตะวันออกของหงส์ มีดาวดวงหนึ่งสิ้นอายุขัย ระเบิดเป็นซุปเปอร์โนว่า 

เศษซากที่เหลือขของการระเบิดกระจัดกระจายอยู่รอบๆดาวดวงนั้นนั่นเอง หากดูจากภาพถ่ายจะเห็นว่ามีเนบิวล่าเต็มไปทั่วบริเวณ คล้ายเศษผ้าที่โดนฉีกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย แต่เนบิวล่าตัวที่เราพอจะมองเห็นได้จากกล้องดูดาวขนาดเล็กทั่วไปมีอยู่สองตัว คือ NGC6995 และ NGC6960 Veil Nebula ฝั่งตะวันออก และฝั่งตะวันตก 

Veil เป็นเนบิวล่าที่ดูยากสำหรับกล้องดูดาวขนาดเล็ก แต่สามารถช่วยให้ดูง่ายขึ้นด้วยฟิลเตอร์พิเศษอย่าง OIII หรือ UHC และอย่าลืมตรวจสอบ NGC6974ที่อยู่ตรงกลาง น่าจะมองเห็น แต่ใครอยากเห็นทั้งสองตัวอยู่ด้วยกันในฟิลด์เดียวต้องใช้เลนส์ตาที่ให้มุมกว้างเกือบๆ 4 องศาจึงสวย

วิลเลี่ยม เฮอร์เชลล์เป็นคนพบค้นแรกเมื่อปี 1784 ด้วยกล้องดูดาวขนาด 18 นิ้ว

NGC6960 หาไม่ยากเพราะมีดาวสว่างแมกนิจูดที่สี่ - 52 Cygni เป็นหมาย เนบิวล่าจะเป็นเส้นโค้งวางตามแนวทิศเหนือใต้ มีขนาดเกือบสององศาในกล้องหักเหแสงสี่นิ้ว

จาก NGC6960 ไปทางตะวันออกราว 3 องศา จะพบ NGC6995 วางตัวตามแนวเหนือ-ใต้ มองเห็นขนาดยาวพอกัน มีรูปร่างโค้ง ปลายฝั่งทิศใต้แตกออกเป็นสองขา หากกล้องดูดาวตัวใหญ่พอจะเห็นโครงสร้างที่เป็นเส้นใยในตัวเนบิวล่าอันเป็นที่มาของชื่อ Filamentary Nebula หรือเนบิวล่าเส้นใย 6960 เป็นตัวที่มองเห็นได้จากกล้องสองตา 8x50 แต่ฟ้าต้องดีมากและมืดสนิท

อย่าลืมที่จะลองมองหา NGC9674 ที่ห่างจาก 52 Cygni ไปทางตะวันออก ไม่ถึงหนึ่งองศาตัวนี้มีชื่อว่า Filamentary เช่นกัน

ใครที่ชอบดูเนบิวล่าก็แนะนำให้หาฟิลเตอร์ multiband อย่าง UHC มาประจำการ Narrow band อย่าง OIII ก็ได้แต่จะมืดกว่า ดูยากกว่า ฟิลเตอร์พวกนี้ช่วยได้มากในสภาวะที่มลพิษทางแสงหนักหนานักในปัจจุบัน 

ขอให้มีความสุขกับการสำรวจท้องฟ้าครับ

Cart du Ceil map

Cart du Ceil map

Name: Veil Nebula 
Catalog Number: NGC6960, 6995
Type: Emission Nebula 
Visual Magnitude: +5.0, +5.0
Dimension: 70.0’ x 6.0’, 60.0’ x 30.0’
Constellation:Cygnus 
Distance: 2600 ly

Coordinates: 
NGC6960
RA: 20h 46m 32.82s
DEC:+30° 47’ 31.5” 

NGC6995 
RA: 01h 47m 10.79s
DEC:+31° 47’ 35.6”