Porrima : The Perfect Twins

“พอร์ริม่า” หนึ่งในสองพี่น้องเทพธิดาพยากรณ์ในยุคเทพปกรนัม พอร์ริม่าเป็นผู้รู้อนาคตส่วนโพสท์เวอร์ต้าเป็นผู้รู้อดีต สองพี่น้องนอกจากจะเป็นเทพธิดาพยากรณ์แล้วในสมัยโรมันยังเป็นเทพธิดาแห่งการกำเนิดทารก สำหรับหัวเด็กออกก่อนก็คือพอร์ริม่า หากเท้าออกก่อนคือโพสท์เวอร์ต้า

บริเวณเอวของกลุ่มดาวหญิงสาวหรือเวอร์โก้มีดาวสว่างที่อยู่ในตำแหน่งใกล้จุดให้กำเนิด จึงได้รับชื่อว่า “พอร์ริม่า” ช่างเป็นความบังเอิญที่ปัจจุบันทราบกันว่า “พอร์ริม่า” เป็นดาวคู่แฝดงามหมดจดเหมือนสองพี่น้องเทพธิดาพยากรณ์ พอร์ริม่าและโพสท์เวอร์ต้า

แผนที่กลุ่มดาวเวอร์โก้ในยูราโนเมเตรียโดยโยฮานน์ โบนด์ปี 1801
Credit : The sky tonight

“พอร์ริม่า” หรือ “แกมม่า (γ) เวอร์จินิส” ตำแหน่งอยู่ราวครึ่งทางระหว่างสไปก้ากับเดเนบโบล่า(หางสิงโต) ดาวคู่นี้ห่างจากโลก 38 ปีแสง สเปคตรัม F0 สีขาวเหมือนกัน มีค่าความสว่างใกล้กันมากคือ 3.48 และ 3.50 เรียกว่าเป็นคู่แฝดที่เหมือนกันเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ทั้งความสว่างและสี

คืนฟ้าดีที่บางพลีผมมองเห็นพอร์ริม่าด้วยตาเปล่าเป็นดาวสว่างแมกนิจูด 3 ดวงหนึ่ง ภาพจาก Borg ตัวเดิมที่กำลังขยาย 85 เท่า พรอริม่าไม่ใช่จุดแสงคมแต่เป็นขีดสั้นๆสีขาวสว่าง แต่เมื่อดูสักพัก ขีดแสงที่ว่าถูกแบ่งเป็นสองด้วยเส้นสีดำบางเฉียบ! บางเสียยิ่งกว่าเส้นผม

เมื่อเพิ่มกำลังขยายไปอีกเท่าตัว พอร์ริม่าแยกออกจากกันได้ชัดเจนแต่ก็ใกล้กันมากอยู่ดี ในปีนี้ (2020) พรอริม่าเอ และ บี มีระยะแยกที่ 3 ฟิลิปดา ทำให้พอจะดูได้จากกล้องขนาดเล็กทั่วไปหลังจากนี้จะห่างออกไปเรื่อยๆตามวงโคจรที่เป็นวงรีที่เยื้องศูนย์และมีคาบโคจร 168 ปี หากเป็นเมื่อปี 2005 ที่อยู่ในระยะที่ใกล้กันมากที่สุดต้องอาศัยกล้องดูดาวขนาดใหญ่ถึงจะสามารถมองเห็นทั้งคู่เป็นสองดวง

เป็นอีกหนึ่งคู่สมบูรณ์แบบที่น่ารักและห้ามพลาด

คาบโคจรของ Porrima B
เครดิตภาพจาก dibonsmith.com [Click]

ข้อมูลทั่วไป
Catalog number: γ Virginis, STF1670
Type: Variable Binary Star
Constellation: Virgo
Visual Magnitude: +3.48, +3.53
Seperation : 3.0”@356.9°
Distance: 38 ly

Coordinates
R.A. 12h 42m 41.60s
Dec. -01° 33’ 33.8”

อ้างอิง
Robert Burnham, Burnham’s Celestial Handbook
SkySafari
Jim Kaler, Stars http://stars.astro.illinois.edu/sow/porrima.html
http://dibonsmith.com/vir_g.gif
https://bestdoubles.wordpress.com/2010/06/07/porrima-gamma-virginis-29/
http://malcolmlowryatthe19thhole.blogspot.com/2010/12/retreat-of-howling-dog.html