NGC869, NGC884 : Perseus Double Cluster

“ …the color, the winding patterns as the dense cores of the cluster thin out slowly to merge finally into the star-rich background of the galaxy itself.”

“…สีและลวดลายที่สลับซับซ้อน จากใจกลางกระจุกดาวที่เปี่ยมล้น แล้วละลายหายไปกับดาวนับล้านในทางช้างเผือก” 

Walter Scott Houston, Deep-Sky Wonder, Sky&Telescope Publishing 1999

บนทางช้างเผือกระหว่างกลุ่มดาวแคสสิโอเปียกับกลุ่มดาวเพอร์เซอุส ท่ามกลางดาวระยิบ มีรอยฟุ้งเด่นชัดที่สุดอยู่จุดหนึ่ง นี่คือ “กระจุกดาวคู่เพอร์เซอุส” หรือ “Perseus Double Cluster” กระจุกดาวที่เป็นที่รู้จักดีคู่หนึ่งบนท้องฟ้า

กระจุกดาวคู่เพอร์เซอุสประกอบด้วยกระจุกดาวเปิดสองตัวคือ NGC869 และ NGC884 เป็นที่รู้จักอย่างน้อยก็ตั้งแต่ 130 ปีก่อนคริสตศักราช  Hipparchus และ Ptoleme อธิบายว่าคือ Nebula ซึ่งเป็นภาษาละติน แปลว่าเมฆหมอก เป็นเรื่องที่น่าแปลกใจว่าทำไมถึงไม่ถูกรวมเข้าไปใน Messier catalog ทั้งที่เป็นที่รู้จักแล้วในยุคนั้น

ทั้งสองห่างจากโลกประมาณ 7500 ปีแสง และอายุยังน้อย NGC884 อายุประมาณ 5.6ล้านปี ขณะที่ NGC869 ผู้พี่อายุราว 8ล้านปี ดาวส่วนมากในกระจุกจะเป็นดาวยักษ์น้ำเงิน - Blue-white super giant แต่ก็มีบางดวงที่เป็นดาวยักษ์แดง - Red super giant

ถ้ามีโอกาสดูกระจุกดาวคู่ผ่านกล้องดูดาว ลองสังเกตว่ามีดาวสีแดงอยู่กี่ดวงและอยู่บริเวณไหน วิธีดูสีของดาวนั้นใช้วิธีมองตรงๆไม่ต้องมองเหลือบเพราะเซลล์ที่ไวต่อสีจะอยู่หนาแน่นกลางเรติน่า และลอง de-focus เป็นเทคนิคที่ช่วยให้ดูสีของดาวได้ง่ายขึ้น

หากฟ้าไม่มืดพอที่จะมองเห็นกระจุกดาวคู่ด้วยตาเปล่า เราสามารถอาศัยกลุ่มดาวแคสสืโอเปียหรือค้างคาวนำทาง ให้ลากเส้นสมมติจากดาว “เนวี” หรือแกมม่าแคสสิโอปี -γ Cas ผ่านดาว “รัคบา” หรือเดลต้าแคสสิโอปี -δ Cas กระจุกดาวคู่จะห่างออกไปตามทิศทางนี้อีกสามเท่า

ภาพกระจุกดาวคู่จากกล้องสองตาหรือกล้องดูดาวขนาดเล็กที่ให้มุมกว้าง จะสวยกว่ากล้องตัวใหญ่ที่ให้มุมแคบ ทั้งคู่อยู่ห่างกันราวครึ่งองศา NGC884 จะดูแน่นกว่า มีดาวสองดวงอยู่เกือบกลางกระจุก ส่วน NGC869 จะมีแถบมืดพาดผ่านตรงกลางทำให้มองดูเหมือนโดนแยกเป็นสองส่วน

คลิกภาพเพื่อขยาย

Name: Double Cluster
Catalog number: NGC869
Type: Star cluster
Constellation: Perseus
Visual Magnitude: +5.3
Apparent Size: 18’
Distance: 6,800 ly
R.A. 02h 20m 23.54s
Dec. +57° 12’ 20.5”

Name: Double Cluster
Catalog number: NGC884
Type: Star cluster
Constellation: Perseus
Visual Magnitude: +6.1
Apparent Size: 18’
Distance: 9,600 ly
R.A. 02h 23m 47.02s
Dec. +57° 12’ 17.2”

อ้างอิง
SkySafari
Robert Burnham, Burnham’s Celestial Handbook
http://www.messier.seds.org
https://www.wikipedia.org