Messier 4 : Cat's Eye

หนึ่งในกระจุกดาวทรงกลมหรือ Globular Cluster ที่อยู่ใกล้และสว่างที่สุด ห่างจากดาวแอนทาเรสหรือปาริชาติไปทางทิศตะวันตกประมาณ 1.3 องศา มีรายงานว่าสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าหากฟ้ามืดพอ มีแถบสว่างและมืดผ่านกลางทำให้ดูคล้ายกับตาของแมวจึงได้ชื่อว่า “Cat’s Eye” 

เอ็ม 4 ค้นพบในปี 1746 โดย Philippe Loys de Cheseaux ในเดือนพฤษภาคม 1764 แมสซายเออร์ได้สังเกตุอีกครั้งและให้หมายเลข 4 มีคำบรรยายว่า “cluster of very small star; with an inferior telescope it appears like a nebula; this cluster is situated near the Antares and on the same parallel. 

หมายความว่าเอ็ม 4 สว่างจนยุคนั้นกล้องดูดาวของแมสซายเออร์สามารถมองเห็นดาวเป็นดวงได้แล้ว ส่วนแถบสว่างและแถบมืดที่พาดผ่าน พบว่ามีในบันทึกของ William Herchel และนายพลเรือ Smyth ชาวอังกฤษ

เมื่อเดือนมืด มิถุนายน 2563 ที่บางพลีมีคืนหนึ่งที่ฟ้าใสเป็นพิเศษ ในกล้องดูดาวที่กำลังขยายต่ำ เอ็ม 4 สว่างจนไม่น่าเชื่อ บอลฟุ้งแสงสีขาวสว่าง เริ่มมองเห็นดาวเป็นเม็ดได้ที่กำลังขยายปานกลาง ที่กำลังขยายสูงแถบมืดและแถบสว่างมองเห็นชัดเจน

คุณภาพท้องฟ้ามีผลอย่างมาก เพราะคืนก่อนหน้าฟ้าก็เปิดโล่งแต่ผมมองไม่เห็นเอ็ม 4 แม้เงา จากที่สังเกตท้องฟ้ามากว่ายี่สิบปี เชื่อว่าความใสหรือขุ่นของท้องฟ้าเกิดจากความชื้นและมลภาวะในอากาศที่เกิดจากภาวะโลกร้อนและฝุ่นละอองจากเมืองและเกษตรกรรม เกิดเป็นเมฆและหมอกควัน

เมื่อรวมเข้ากับมลภาวะทางแสงสถานณะการณ์ก็ยิ่งแย่ลง บดบังการรับรู้ของผู้คนให้ห่างออกไปจากธรรมชาติกับดวงดาวมากขึ้นทุกที

ข้อมูลเบื้องต้น

ชื่อ: Cat’s Eye 

กลุ่มดาว: Scorpius 

Catalog No.: Messier 4, NGC 6121 

ประเภท: Globular Cluster 

Visual Magnitude: +5.6 

dia: 8.7 arcmin 

ระยะทางจากโลก: 7200 ly 

R.A.: 16h 24m 37.83s 

Dec.: -26° 33’ 43.2” 

ความยาก: 1